De wij[k]conferentie voor welzijn, zorg en gezondheid
Co-creatie en inspiratie sessies 'Op mij kan je rekenen' of 'Buren zijn er voor buren'
van vrijdag 27/9/2024
Het wijkteam van Zorgzame Buurt Herentals Linkeroever nodigde professionals uit om in Wijkcentrum De Gagel samen aan de slag te gaan om ideeën uit te wisselen en mekaars aanpakken bij het realiseren van zorgzame buurten te versterken.
We hadden voor éénieder die actief of geïnteresseerd is in buurtgericht samenwerken in Welzijn, zorg en gezondheid een waaier aan sessies uitgewerkt om te inspireren bij hun aanpak.
De resultaten van de sessies ondersteunden (wat Herentals Linkeroever betreft) de wijkconferentie voor informele actoren die op 15 juni 2024 plaats vond en de wijkconferentie voor professionals die in november 2024 plaats vindt.
Herentals Linkeroever is een Zorgzame buurt project van de Stad Herentals dat geniet van financiële steun van de Vlaamse overheid (2022-2025).
De 6 co-creatie sessies hadden allemaal een verschillende inhoud:
1. Politiserend werken in Zorg, Welzijn en Gezondheid, Elke Plovie (UCLL)
2. Interview met sprekers uit de sessies en inzoomen op Herentals Linkeroever, Monique Gauquie (Warme Wijk en Herentals Linkeroever)
3. Co-creatie en inspiratie sessies
4. Plenaire terugkoppeling vanuit de sessies, An Martens (Who Cares), Elke Plovie (UCLL) en Tina Van Roy (Zomerspoor Herentals)
5. Voorstellen memorandum: 'Hoe stappen zetten naar een geïntegreerde werking in Welzijn, zorg en gezondheid in de wijk', Joris Bracquené (Warme Wijk)
Keuze sessies in voormiddag:
Sessie 1: 'Geïntegreerde samenwerking in de wijk tussen formele en informele spelers in zorg, welzijn en gezondheid vereist procedures'
OPZ Geel (Dams Lutgart en Lambrechts Michelle) - Herentals Linkeroever (Joris Brarcquené - diensten voor gezinszorg (Ferm - An Laureyn)
Sessie 2: 'Passanten in de wijk, over tijdelijke wijkbewoners of passanten in de wijk welkom heten, mee betrekken en in beweging krijgen voor zorgzaamheid in de wijk' Zorgzame buurt Sivari Leuven (Elke Plovie) - Warme Wijk (Monique Gauquie)
Sessie 3: 'Hoe verschillend is de ambitie van ‘Warme Scholen’ om hub te zijn voor de wijk van de ambities van de samenwerkingstrajecten in Herentals Linkeroever tussen lokale basisscholen en de Zorgzame buurt?'
Warme school (Sarah Peene) - Herentals Linkeroever (Toon Schorrewegen)
Keuze sessies in namiddag:
Sessie 4: 'Over een aanpak om mensen en sectoren (Zorg, welzijn en gezondheid) in een traject van verandering te brengen, kansen en mogelijkheden van een grenshouding aannemen tussen mensen en/of ageren op het snijvlak tussen sectoren'
Leuven Sivari (Elke Plovie)- Herentals Linkeroever (Joris Bracquené)
Sessie 5: 'Wijkgezondheidscentra, motoren voor de gezondheidszorg in de wijk?' Wijkgezondheidscentrum Ridderbuurt Leuven (Sylvia Hubar) – Groepspraktijk Helix Herentals (Yves Wouters) - Warme Wijk (Monique Gauquie)
Sessie 6: 'Hoe een Zorgzame buurt uitbouwen vanuit een 'wijkinfrastructuur'? Verschillen in aanpak of toch niet?'
Inloophuis en KomAF-huis te Vorselaar - buurthuis 't Lampeke (Leuven) en Wijkcentrum De Gagel (Hanna Vanlitsenburg)
Wat we doen en hoe we dat doen?
1. Aanpak
De Wij[k]conferentie nodigt alle professionelen uit die in de wijk (2000-4000 inwoners) actief zijn in zorg, welzijn en gezondheid. We willen te weten komen wie bereid is om zich te responsabiliseren op het Warme Wijk gedachtengoed, met name de bereidheid om ondersteuning te bieden aan éénieder die dat nodig heeft en dat wenst. Want, ‘iedereen hoort er bij’.
Een sector ‘zorg, welzijn en gezondheid’ die slechts een deel van de ondersteuningsbehoevenden bereikt, kan niet beweren dat er goed werk geleverd wordt. Andere aanpakken zijn nodig.
Wij zijn overtuigd dat het maken van een wijkscan en het houden van Wij[k]conferenties nu dient te gebeuren, gelet op de veranderingen (vergrijzing, snelle wijziging in samenstelling bevolking in heel wat wijken, om zich heen grijpende vereenzaming en isolement, te weinig middelen voor steeds meer ondersteuningsbehoevenden en meer algemeen het zich zetten van de duale samenleving) waarin de samenleving op dit ogenblik zit en de onomkeerbaarheid van een aantal van die evoluties.
Toetreden tot de Wij[k]conferentie veronderstelt mee willen denken en werken aan geïntegreerde samenwerking, bottom-up dynamieken voor verandering in zorg, welzijn en gezondheid en een financiering op wijkniveau.
Met de wijkscan brengen we ook in kaart in welke mate er nood is aan het bijsturen van het prestatiegericht werken (in de richting van meer preventie) om iedereen die dat wenst ondersteuning te kunnen geven. Tot slot brengt de wijkscan in kaart met welke mensen en middelen we het in een wijk zullen moeten doen om de omslag te maken, elke wijk is anders!
2. Wat wil die Wij[k]conferentie nu realiseren?
2.1. Wijkgemeenschap vormen (Het moet ‘plezant’ zijn).
Voor zij die geen ondersteuning wensen (zorginert, in isolement of andere levenskeuze) worden er vanuit het warme wijk project permanent (binnen de wijk) inspanningen geleverd om ze te betrekken bij de gemeenschap. Dit zijn inspanningen die blijvend geleverd worden, niet met de
insteek om ondersteuningsinerten nog ‘tot inzicht’ te brengen, maar het zijn inspanningen die toekomstgericht geleverd worden, om maximaal te vermijden dat we nieuwe generaties krijgen die op hun beurt ondersteuningsinert worden (risico beperken). De opdracht is hier voor éénieder een permanent en zeer bereikbaar en activeerbaar (in de wijk) aanbod te maken (eigenlijk zonder drempels), met de ondersteuningsbehoevende in de ‘driving seat’. Nog meer dan over alle andere uitdagingen, zal de wijkconferentie in samenwerking met de wijk een aanpak moeten uitwerken om wijkgemeenschap te vormen. Socio-culturele methodieken zijn hier de drijvers. Het is duidelijk dat onze politieke overheden dit geen prioriteit vinden. Begrijpelijk maar onaanvaardbaar, het gaat hier immers om een inspanning die we, willen we succesvol zijn, aanhoudend minstens twee generaties lang onafgebroken zullen moeten aanhouden.
2.2. Wijkactieplan zorg, welzijn en gezondheid.
De resultaten van de wijkconferentie worden vertaald in een wijkactieplan zorg, welzijn en gezondheid. Dit actieplan kan op korte termijn aanleiding geven tot de oprichting van een feitelijke vereniging om de geïntegreerde werking in de wijk een basis te geven en hiermee de werking te kunnen uitdragen naar subsidiërende overheden en de nodige bijsturingen van de subsidiëring van zorg, welzijn en gezondheid te kunnen bepleiten.
Concreet resultaat van de wijkconferentie is dat we exact weten hoeveel medewerkers uit zorg, welzijn en gezondheid zich willen laten responsabiliseren op geïntegreerd werken voor alle ondersteuningsbehoevenden in de wijk.
Systemisch gaat van deze vaststellingen een groot ‘veranderingsvermogen’ uit.
In het wijkactieplan maken partners in de Wij[k]conferentie een gemeenschappelijk aanbod rond gemeenschapsvorming voor de wijk (vaak, maar niet noodzakelijk alleen vanuit het wijkcentrum of andere wijkfaciliteit), maken ze afspraken rond het uitwisselen van creatieve ideëen, het uitwisselen van beschikbare tijd en middelen en het ondersteunen van mekaars cliënten (bvb. een nachtpermanentie met te weinig werkdruk, een wijkcentrum met lege tijdslots, een wijkteam van zorgmedewerkers met ruimte voor kleine interventies….).
Je hebt nooit een reden om niet mee te doen in de wijkconferenties. De essentie van Warme Wijk is het installeren van systemen van informele zorg, welzijn en gezondheid en vermaatschappelijking van de drie sectoren.
Ook als je vastzit in de greep van prestatie gesubsidieerd werken, kan je meestappen in de realisatie ven de groei en bloei van informele systemen en systemen van vermaatschappelijking. Het vraagt enkel de wil om het te doen en het geloof dat het nodig is om het anders te doen.
2.3. Wat verwachten we van de overheden?
Van onze overheden verwachten we dat ze investeren in dynamische zorg, welzijn en gezondheid voor iedereen, waar beleid bottom up in plaats van top-down uitgetekend wordt en er ruimte is voor een echt kansenbeleid voor medewerkers en cliënten in zorg, welzijn en gezondheid. We verwachten dat overheden maximaal inzetten op de-institutionaliseren en intersectoraal werken in zorg, welzijn en gezondheid, dit kan door geïntegreerde samenwerkingsverbanden meer te subsidiëren dan individuele organisaties. Bovenal hebben we een overheid nodig die een omslag van zorg naar ondersteuning faciliteert, van kwaliteit van zorg naar kwaliteit van leven en van louter individuele ondersteuning naar ondersteuning gericht op inclusie en gedragenheid van ondersteuning in de samenleving.